به طور کلی درختان پسته خاک عمیق و با بافت سبک تا متوسط را بیشتر می پسندند. خاک دارای لایه بندی، دارای لایه های سخت تا عمق ۲ متری و زهکشی ضعیف یا به عبارت دیگر نفوذپذیری پایین جهت کشت پسته چندان مناسب نیست. خاک بدون ساختمان یا با ساختمان توده ای معمولا از نظر نفوذپذیری مشکل داشته و برای کشت پسته مناسب نیست. سنگریزه زیاد از عوامل محدود کننده کشت و رشد مناسب پسته به شمار می آید. شوری خاک حداقل باید کمتر از ۸ دسی زیمنس بر متر باشد. نسبت جذب سدیم (SAR) باید حداقل از ۱۵ کمتر باشد. اسیدیته خنثی تا کمی قلیایی می تواند مناسب باشد. بالا بودن نسبت کلسیم به منیزیم و میزان پتاسیم قابل جذب خاک، در دراز مدت امتیاز مثبتی برای کشت پسته محسوب می گردد. مقدار گچ و آهک زیاد از عوامل محدود کننده برای رشد اکثر گیاهان می باشد و پسته هم از این امر مستثنی نیست.
شناسایی محدودیتهای خاک و راهکارهای رفع آنها:
بعد از شناسایی خاک و اطلاع از نیازهای کلی درختان پسته از نظر شرایط خاک، تا حدودی می توان به محدودیتهای خاک برای کشت پسته پی برد و در صورت امکان باید به رفع آنها پرداخت. در زیر به تعدادی از مهمترین محدودیت های خاک که امکان دارد وجود داشته و کشت پسته را با مشکل روبرو سازد، همراه با راهکار رفع محدودیت به اختصار اشاره می شود:
– شوری یا وجود املاح محلول بالا و سمیت عناصر سدیم، منیزیم و بر در خاکها.
راهکار رفع محدودیت: حذف لایه سطحی خیلی شور از زمین قبل از کشت، آبشویی سنگین بر اساس نوع خاک و آب آبیاری مصرفی-استفاده از گچ در صورت قلیا یا شور و قلیا بودن خاک و وجود سدیم تبادلی بالا و پایین بودن نسبت کلسیم به منیزیم در خاک.
– وجود لایه هایی با نفوذ پذیری کم و محدود کننده رشد ریشه ( مانند پترو چیبسیک و پترو سالیک) در بعضی از خاکها که باعث می شود ریشه درختان مخصوصاً در سنین بالا کمتر بتواند از خاک عمقی استفاده نماید و در مواردی رشد درختان را نیز محدود کرده و باعث عدم رشد مناسب و محصول دهی کافی درختان پسته می گردد. این لایه ها همچنین نفوذ آب به خاک را محدود نموده و باعث آب ماندگی در پای ریشه و پوسیدگی آن می شود.
راهکار رفع محدودیت: شکستن لایه سخت با زیر شکن و در صورت عمیق بودن لایه لودر کردن محل کشت درختان و بیرون آوردن لایه سخت با مشورت با کارشناسان خاکشناسی
-کم بودن مواد آلی و هوموس در این خاکها به دلیل بازگشت کم بقایای گیاهی به خاک و همچنین درجه حرارت بالا در این مناطق که باعث تجزیه مواد آلی موجود می گردد.
راهکار رفع محدودیت: استفاده از مواد آلی مختلف خصوصاً کودهای حیوانی در هنگام کشت و همچنین سالهای پس از کشت
– کمبود عناصر نیتروژن (ازت) و فسفر در خاک به دلیل اینکه این عناصر بیشتر منشاء آلی دارند و مواد آلی نیز در خاکهای این مناطق کم است.
راهکار رفع محدودیت: استفاده از مواد آلی مختلف خصوصاً کودهای حیوانی در هنگام کشت و همچنین سالهای پس از کشت و استفاده از کودهای شیمیایی ازته بصورت سرپاش و فسفره به صورت چالکود روی کودهای آلی
– قلیایی بودن pH خاکها و اثر آن بر بسیاری از خصوصیات خاک از جمله کمبود کیفی فسفر و عناصر کم نیاز مانند آهن، روی، منگنز و مس به دلیل رسوب آنها و عدم قابلیت جذب برای گیاه.
راهکار رفع محدودیت: استفاده از مواد اصلاح کننده pH موضعی خاک مانند مواد آلی، گچ کشاورزی و اسید سولفوریک
– شنی و سبک بودن بعضی خاکها و پایین بودن ظرفیت تبادل کاتیونی آنها و در نتیجه حاصلخیزی پایین.
راهکار رفع محدودیت: استفاده از مواد آلی خصوصاً کودهای حیوانی
– درصد آهک نسبتاً بالا در خاکهای مناطق پسته کاری که باعث pH بالا و همینطور به طور مستقیم باعث کاهش حاصلخیزی این خاکها می گردد.
راهکار رفع محدودیت: استفاده از مواد اصلاح کننده pH موضعی خاک مانند مواد آلی، گچ کشاورزی و اسید سولفوریک
– سنگین بودن برخی خاکها مخصوصا در گودالها و اراضی پست و مشکلات ناشی از آن مانند نفوذ پذیری و تهویه کم و مشکل بودن انجام عملیات کشاورزی و باغداری.
راهکار رفع محدودیت: استفاده از مواد آلی خصوصا کودهای حیوانی و اصلاح ساختمان خاک
– وجود سنگریزه زیاد در سطح و در بعضی مواقع در کل پروفیل خاک. چنین خاکهایی معمولا دارای حاصلخیزی پایین بوده و وجود سنگریزه زیاد در سطح نیز باعث ایجاد مشکل در انجام عملیات کشاورزی می شود.
راهکار رفع محدودیت: کاهش یا حذف سنگریزه های سطحی – عدم استفاده از اراضی دارای سنگریزه زیاد در کل پروفیل خاک جهت کشت پسته
– عدم وجود ساختمان مناسب در بسیاری از خاکها که از دلایل نفوذپذیری پایین و تهویه نامناسب در خاکها به شمار می رود.
راهکار رفع محدودیت: استفاده از مواد آلی خصوصاً کودهای حیوانی
– پایین بودن جمعیت میکروارگانیسم های خاکزی
راهکار رفع محدودیت: استفاده از مواد آلی خصوصاً کودهای حیوانی و استفاده کمتر از کودهای شیمیایی به ویژه کودهای فسفره جهت حفاظت میکرو ارگانیسمهای خاک و همزیستی قارچهای میکوریزا با ریشه درختان پسته در آینده و استفاده از کودهای زیستی (بیولوژیک) مناسب
– کمبود مواد غذایی
راهکار رفع محدودیت: استفاده از کودهای آلی و شیمیایی جهت رفع کمبود بر اساس نتایج تجزیه خاک و توصیه های فنی و کارشناسی که در مورد هر محل می تواند متفاوت و اختصاصی باشد.
